Objawy pseudoalergii a zaburzenia metabolizmu histaminy

Abstract

Nietolerancja histaminy stanowi mało poznany typ nadwrażliwości, odpowiedzialny za szereg często poważnych objawów, mylnie interpretowanych jako alergia pokarmowa. Endogenna histamina powstaje z aminokwasu histydyny przy udziale enzymu dekarboksylazy histydyny. Poza endogenną produkcją histaminy amina ta może być dostarczana do organizmu wraz z pożywieniem. Szczególnie dużą zawartością histaminy charakteryzują się produkty długo dojrzewające i fermentujące. Niektóre produkty spożywcze poza znaczną zawartością histaminy stymulują również nadmierne jej uwalnianie z magazynów w ustroju. Należą do nich przyprawy, zioła, suszone owoce, a także liczna grupa dodatków spożywczych. Za nietolerancję histaminy uznaje się stan, w którym ilość histaminy w ustroju przekracza próg tolerancji organizmu, co prowadzi do rozwoju niepożądanych objawów. Wśród nich wymienia się przede wszystkim: objawy skórne (świąd, pokrzywka, zaczerwienienie skóry, zmiany trądzikowe), obrzęk naczynioruchowy, objawy ze strony układu oddechowego (obturacja i wodnisty wyciek z nosa, kichanie, kaszel, świszczący oddech), pokarmowego (kurcze brzucha, biegunka, wzdęcia), nerwowego (bóle głowy, zmęczenie, rozdrażnienie, niepokój, napady lęku), krwionośnego (tachykardia, hipotensja, ból w klatce piersiowej), pierwotne bolesne miesiączkowanie i wiele innych. Szacuje się, że prawie 1% społeczeństwa wykazuje skłonność do nietolerancji histaminy. Rozpoznanie tego zaburzenia opiera się na stwierdzeniu co najmniej dwóch charakterystycznych objawów oraz ich ustępowania bądź złagodzenia po zastosowaniu diety eliminującej histaminę z pożywienia. Nowym, aczkolwiek trudno dostępnym narzędziem w diagnostyce jest oznaczanie osoczowej aktywności oksydazy diaminowej, która w znaczący sposób koreluje z występowaniem objawów nietolerancji histaminy. Za fizjologiczną aktywność oksydazy diaminowej uważa się wartość >80 HDU/ml, za obniżoną – 40–80 HDU/ml, za bardzo obniżoną – <40 HDU/ml. Obecnie rozważa się możliwość wprowadzenia suplementacji oksydazy diaminowej jako metody profilaktycznej u pacjentów z obniżoną jej aktywnością.