Teleporady medyczne – nowe możliwości i dylematy prawno-etyczne

Abstract

Wprowadzenie i cel: Teleporady medyczne – konieczność w okresie pandemii z uwagi na istniejące uwarunkowania epidemiologiczne – powinny być po pandemii poddane krytycznej analizie i ocenie z punktu widzenia zgodności z zasadami etyki lekarskiej i prawami pacjenta oraz obowiązkiem lekarza dotyczącym zachowania należytej staranności. Celem artykułu jest ocena teleporad medycznych, ich podstaw normatywnych i zaleceń organów samorządu lekarskiego. Materiał i metody: Krytycznej analizie poddano aktualne regulacje, tj. art. 42 ust. 1 ustawy o zawodzie lekarza, w nawiązaniu do ram prawnych udzielania teleporad medycznych, które dookreślają: rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 12 sierpnia 2020 r. w sprawie standardu organizacyjnego teleporady w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, a także rekomendacje Prezydium Naczelnej Rady Lekarskiej z dnia 24 lipca 2020 r. w sprawie przyjęcia wytycznych dla udzielania świadczeń telemedycznych, wskazując na potencjalny konflikt z art. 9 Kodeksu etyki lekarskiej. Jest to więc praca z zakresu prawa nawiązująca do etyki lekarskiej, stąd właściwą metodą badawczą są metody dogmatycznoprawna, aksjologiczna i socjologiczna. Wyniki: Ustawodawca mimo upływu 3 lat od wybuchu pandemii wciąż nie dookreślił standardów teleporad w drodze ustawy i zgodnie z art. 9 Kodeksu etyki lekarskiej rozporządzenie nie określa rzeczy fundamentalnej, jaką jest skonkretyzowanie systemu łączności do przeprowadzania porad. Teleporady są dziś nadużywane, a ponadto nie gwarantują bezpieczeństwa pacjenta, gdyż dopiero w trakcie teleporady lekarz może uznać, że nie jest to forma wystarczająca, a zgodę pacjenta trudno będzie uznać za świadomą z uwagi na brak dostępu do lekarza i limitowanie porad zwykłych. Wnioski: Rozporządzenie covidowe czyni z teleporady zasadę, a nie wyjątek w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, co w istocie rzeczy może w sposób nieodwracalny zmienić charakter porad medycznych i pogorszyć ich jakość. Komercjalizacja usług medycznych nie może być jedynym uzasadnieniem dla dokonywanych zmian w modelu świadczenia porad medycznych.