Wpływ stężenia poliglutaminianu metotreksatu w erytrocycie na aktywność reumatoidalnego zapalenia stawów

Abstract

Ze względu na skuteczność, bezpieczeństwo i niski koszt metotreksat już od wielu lat pozostaje lekiem pierwszego rzutu w leczeniu RZS. Chociaż metotreksat jest bardzo skuteczny, główną jego wadą jest duża zmienność osobnicza w odpowiedzi na leczenie. W codziennej praktyce klinicznej nie ma wiarygodnych predyktorów odpowiedzi na leczenie metotrekstem. Oznaczanie stężenia metotreksatu w surowicy krwi jest mało przydatne w określaniu skuteczności terapii, z uwagi na to, że eliminacja leku z surowicy zachodzi w ciągu 24 godzin od momentu podania. W związku z tym poszukuje się markerów laboratoryjnych, które ułatwiłyby przewidywanie odpowiedzi na leczenie, a tym samym poprawiłyby skuteczność terapii metotreksatem. Celem badania była ocena zależności między stężeniem poliglutaminianu metotreksatu w erytrocycie (RBC MTXPGs) a aktywnością reumatoidalnego zapalenia stawów. Dodatkowo zaplanowano ocenić, czy zmiana dawki i drogi podania metotreksatu może mieć wpływ na stężenie poliglutaminianu metotreksatu i na aktywność reumatoidalnego zapalenia stawów. Poszukiwano również korelacji między stężeniem RBC MTXPGs a wybranymi parametrami kilinicznymi, demograficznymi, biochemicznymi i serologicznymi mogącymi mieć wpływ na obraz kliniczny RZS. W badanej grupie chorych wykazano, że: istnieje negatywny związek między stężeniem poliglutaminianu metotreksatu w erytrocycie a aktywnością reumatoidalnego zapalenia stawów, co sugeruje przydatność oceny tego markera w optymalizacji terapii u chorych na RZS. Osiągnięcie progu terapeutycznego dla stężenia poliglutaminianu metotreksatu w erytrocycie istotnie zwiększa prawdopodobieństwo uzyskania remisji lub niskiej aktywności choroby wg skali SDAI ; zarówno zwiększenie dawki, jak również zmiana drogi podania metotreksatu z doustnej na podskórną, wiąże się z istotnym zwiększeniem stężenia poliglutaminianu metotreksatu w erytrocycie oraz ze zmniejszeniem aktywności choroby u chorych na RZS ; stężenie poliglutaminianu metotreksatu w erytrocycie wzrasta z wiekiem chorego, a wzrost stężenia krótkołańcuchowych form poliglutaminianu metotreksatu koreluje z parametrami dysfunkcji wątroby.