Ocena przydatności badania 18F-PSMA-1007 PET/CT w obrazowaniu raka gruczołu krokowego

Abstract

Wczesna identyfikacja ognisk wznowy raka gruczołu krokowego (PCa) u pacjentów z wznową biochemiczną (BCR ) po leczeniu radykalnym jest kluczowa dla włączenia skutecznego leczenia ratującego. Konwencjonalne metody obrazowania tj. scyntygrafia kości czy tomografia komputerowa (CT) nie sprawdzają się w tym polu, zachęcające wyniki daje jednak pozytonowa tomografia emisyjna/CT (PET/CT). Wśród stosowanych radioznaczników najbardziej optymistyczne, choć wstępne, doniesienia dotyczą 18F-PSMA-1007. Celem badań była ocena przydatności 18F-PSMA-1007 PET/CT u pacjentów z wznową biochemiczną PCa po leczeniu radykalnym i małymi (≤2,0 ng/ml) stężenia miantygenu swoistego dla stercza(PSA). Radioznacznik porównano też z 18F-fluorocholiną (18F-FCH), jednym z najczęściej stosowanych obecnie radiofarmaceutyków w tym wskazaniu. Sprawdzono też, czy jakość obrazowania 18F-PSMA-1007PET/CT można dodatkowo poprawić poprzez zastosowanie nowego algorytmu rekonstrukcji obrazów BPL. Przebadano w sumie 65 mężczyzn >18. roku życia, z których większość stanowili pacjenci po leczeniu radykalnym PCa z wznową biochemiczną i stężeniami PSA ≤ 2,0ng/ml. Wykonano łącznie 105 badań PET/CT (65 z wykorzystaniem 18F-PSMA-1007 i 40 z 18F-FCH). U 40 pacjentów wykonano zarówno obrazowanie 18F-PSMA-1007 PET/CT, jaki i 18F-FCH PET/CT (ta grupa została też poddana obserwacji celem weryfikacji wyników). Uzyskane obrazy analizowało co najmniej dwóch lekarzy doświadczonych w opisie badań PET/CT. Analizowano wykrywalność zmian, ich charakter, liczbę i lokalizację. W przypadku 18F-PSMA-1007 oceniano czułość, swoistość, dodatnią i ujemną wartość predykcyjną (PPV iNPV). Jakościowo i ilościowo porównywano obrazy rekonstruowane wg algorytmów OSEM i BPL. Wykazano, że badanie 18F-PSMA-1007 PET/CT w porównaniu do 18F-FCH PET/CT częściej dawało wynik dodatni (60% vs 5%), u 70% pacjentów zmieniało wynik badania z ujemnego lub niejednoznacznego na dodatni oraz uwidaczniało prawie 3-krotnie więcej zmian (184 vs 63), z których większość opisywana była jako zmiany najprawdopodobniej złośliwe (74% vs 11%). Wykazano, że wykrywalność zmian w 18F-PSMA-1007 PET/CT rosła wraz ze wzrostem PSA i wynosiła 39% przy PSA <0,5 ng/ml, 55% przy PSA od 0,5 do <1,0 ng/ml i 100% dla stężenia od 1,0 do ≤2,0 ng/ml. Wzrost stężenia PSA o 0,1 ng/ml zwiększał szanse na pozytywny wynik badania PET/CT o ok. 30%. Nie wykazano związku pomiędzy punktacją w skali Gleasona i zaawansowaniem stopnia T wg TNM, a dodatnim wynikiem badania. Weryfikacji histopatologicznej poddano 40 opisanych w 18F-PSMA-1007 PET/CT zmian. Czułość, swoistość, PPV i NPV oszacowano odpowiednio na 100%, 94,4%, 66,7% i 100%. W porównaniu algorytmów OSEM vs BPL w obu rekonstrukcjach uwidoczniono te same 84 zmiany patologiczne. Wartości standaryzowanego wskaźnika wychwytu (SUV) oraz kontrast zmiana-tło (TBR) były wyższe w obrazach rekonstruowanych za pomocą BPL, a różnice były szczególnie widoczne w przypadku małych zmian (<5 mm średnicy). BPL pozostawał jednak bez wpływu na czułość i swoistość badania.18F-PSMA-1007 jest więc przydatnym narzędziem w lokalizacji ognisk wznowy u pacjentów po leczeniu radykalnym PCa z wznową biochemiczną i niskimi stężeniami PSA (≤2,0 ng/ml) i w tym wskazaniu prezentuje się istotnie lepiej niż 18F-FCH. Zastosowanie algorytmu BPL pozwala do dodatkową poprawę jakości obrazowania 18F-PSMA-1007 PET/CT, pozostaje jednak bez wpływu na czułość i swoistość badania.