Ocena przydatności badania SPECT/CT w prognozowaniu wyników leczenia guzów przerzutowych wątroby z raka jelita grubego po zabiegach radioembolizacji z użyciem mikrosfer zawierających Itr-90

Abstract

Radioembolizacja (SIRT - Selective Internal Radiation Therapy) jest odmianą brachyterapii stosowaną w paliatywnym leczeniu onkologicznym, polegającą na dotętniczym podaniu materiału embolizacyjnego zawierającego specjalnie dobrany izotop promieniotwórczy do guzów wątroby w celu ich selektywnego zniszczenia. Jako środek promieniotwórczy używany jest izotop Itr-90, który emituje promieniowanie beta, o wysokiej energii i stosunkowo krótkim okresie rozpadu połowiczego, a także małej, 2-3mm strefie zniszczenia w tkance wątrobowej. Jego charakterystyka sprawia, że zabiegi radioembolizacji guzów wątroby są bezpieczne i efektywne. Mikrosfery podawane są do wątroby poprzez mikrocewnik umieszczony w gałęzi tętnicy wątrobowej właściwej. Ze względu na fakt, że guzy wątroby unaczynione są głównie przez odgałęzienia tętnicy wątrobowej, a prawidłowy miąższ wątroby przez żyłę wrotną, mikrosfery deponowane są preferencyjnie w tkankach nowotworu. Pozytywne efekty radioembolizacji pozwalają na kontrolę choroby z istotnym wydłużeniem czasu przeżycia, poprawą komfortu życia oraz u części chorych umożliwiają ponowną kwalifikację do leczenia chirurgicznego: resekcji guzów wątroby lub transplantacji wątroby w przypadku raka wątrobowokomórkowego. Jednym z najtrudniejszych problemów, z którym muszą się zmierzyć lekarze zajmujący się radioembolizacją jest optymalny dobór dawki radioaktywnych mikrosfer pozwalającej na zniszczenie zmian nowotworowych z oszczędzeniem zdrowej tkanki wątroby. Duże nadzieje wiązane są tutaj z badaniem SPECT/CT rutynowo wykonywanym u chorych przygotowywanych do zabiegu radioembolizacji. W prezentowanej pracy Autor poddał ocenie przydatność badania SPECT/CT w prognozowaniu efektów zabiegu radioembolizacji dla poszczególnych guzów wątroby. Celem pracy była ocena przydatności badania SPECT/CT w prognozowaniu wyników leczenia guzów przerzutowych wątroby z raka jelita grubego po zabiegach radioembolizacji z użyciem mikrosfer zawierających Itr-90. Do badania zakwalifikowano w sumie 68 guzów przerzutowych do wątroby z raka jelita grubego zdiagnozowanych u 13 chorych, którzy zostali poddani zabiegom radioembolizacji z użyciem mikrosfer z Itr-90. Guzy oceniane były w badaniach TK, SPECT/CT po dowątrobowym podaniu 99mTc-MAA w procedurze przygotowującej do zabiegu oraz w badaniu SPECT/CT po zabiegu radioembolizacji (Itr-90-bremsstrahlung). Do celów badania zaproponowano zmodyfikowaną, uproszczoną metodę wyliczania wskaźnika wychwytu guz-wątroba w badaniu SPECT/CT, przy użyciu którego wyliczano następnie dawkę pochłoniętą Itr-90 dla danego guza wątroby. Nie wykazano istotnej wartości prognostycznej dla zmodyfikowanego współczynnika wychwytu guz-wątroba w badaniu SPECT/CT. Jednak wyliczana na bazie tego współczynnika parametry dozymetryczne, takie jak prognozowana i rzeczywista dawka pochłonięta Itr-90 dla guza, dobrze korelują z wynikami zabiegów radioembolizacji. Uzyskane wyniki pokazują, że badanie SPECT/CT jest przydatne nie tylko na etapie planowania zabiegu radioembolizacji i wyborze optymalnej aktywności radioaktywnych mikrosfer do zabiegu, ale pozwala także na prognozowanie wyników leczenia guzów przerzutowych wątroby z raka jelita grubego.