Czynniki ryzyka śmiertelności w chorobie związanej z Clostridium difficile

Abstract

Choroba związana z Clostridium difficile (CZCD) jest jedną z najczęstszych przyczyn biegunki poantybiotykowej. Przebieg CZCD może być łagodny, ciężki lub powikłany. Zapadalność i śmiertelność wzrastają z biegiem lat, pomimo modyfikacji zaleceń i metod leczenia. Stratyfikacja ryzyka i wdrożenie adekwatnego leczenia stanowią ważny element postępowania, mający na celu zmniejszenie powikłań i nawrotów. Istnieje relatywnie niewiele doniesień epidemiologicznych w Polsce, uwzględniających ocenę czynników ryzyka śmiertelności w przebiegu CZCD. Celem pracy była ocena wpływu czynników ryzyka na śmiertelność, analiza epidemiologiczna oraz opracowanie prognostycznego modelu ryzyka zgonu w przebiegu choroby związanej z Clostridium difficile. Przeprowadzono retrospektywną analizę przebiegu choroby związanej z Clostridium difficile u pacjentów hospitalizowanych w Oddziale Chorób Wewnętrznych Szpitala Czerniakowskiego w Warszawie w okresie od stycznia 2012 roku do sierpnia 2016 roku. Badaniem objęto pełnoletnich chorych z postawionym rozpoznaniem infekcji o etiologii Clostridium difficile. Na podstawie analizy jednoczynnikowej i wieloczynnikowej oceniono wpływ poszczególnych czynników na śmiertelność w przebiegu CZCD. Model rokowniczy oceniono wyznaczając pole pod krzywą ROC, trafność i odchylenie resztowe. Za istotne prawdopodobieństwo testowe uznano p<0,05. Całość analizy statystycznej przeprowadzono w środowisku R. 402/12929 pacjentów spełniło kryteria rozpoznania choroby związanej z Clostridium difficile. Średnia roczna zapadalność wyniosła 31,1/1000/rok. Średnia wieku pacjentów wynosiła 79,8 lat (±11,2). Śmiertelność w badanej grupie wyniosła 21,6%. Na podstawie modelu regresji logistycznej, stwierdzono istotną korelację ze śmiertelnością i następującymi czynnikami: wiek (p=0,039), gorączka (p=0,03), liczba leukocytów (p=0,02), stężenie albuminy w surowicy krwi (p=0,005), stężenie mocznika w surowicy krwi (p<0,0001). Trafność modelu wyniosła 83%, a AUC odpowiednio - 0,81. W pięcioczynnikowym modelu prognostycznym zgonu uzyskano oszacowaną śmiertelność 14,3%, będącą wartością graniczną dla ciężkiego przebiegu CZCD. Bez związku ze śmiertelnością w przebiegu CZCD pozostawały: płeć, rodzaj antybiotyku, inhibitory pompy protonowej, probiotyki. W badaniu wykazano istotną statystycznie korelację ze śmiertelnością w przebiegu CZCD dla pięciu czynników ryzyka: wieku, gorączki, stężenia albuminy i mocznika w surowicy krwi oraz liczby leukocytów. W odniesieniu do parametrów wydolności nerek stężenie mocznika w surowicy krwi miało wyższą wartość prognostyczną niż stężenie kreatyniny w surowicy krwi. Podkreślono, że szacowanie ryzyka ma kluczowe znaczenie dla rokowania i wyboru leczenia.