Ocena wyników leczenia zwichnięć protezy stawu biodrowego

Abstract

Protezoplastyka stawu biodrowego stała się jedną ze standardowych procedur ortopedycznych. Pacjenci zaczynają traktować ten zabieg już nie jako „ostateczność”, a powrót do normalnego funkcjonowania, umożliwienie kontynuacji dalszej pracy zarobkowej oraz sposób na dalsze aktywne korzystanie z czasu wolnego. Zwichnięcia protez stawu biodrowego są nadal istotnym problemem w praktyce ortopedycznej. Częstość ich występowania waha się od 1% do 4% po pierwotnej protezoplastyce i wzrasta co najmniej 3-4-krotnie po rewizji biodra. Literatura tematu jest stosunkowo bogata, ale nie ma jasno sprecyzowanych standardów postępowania w przypadku niestabilności protezy. Celem badań była retrospektywna ocena wyników leczenia zwichnięć protezy stawu biodrowego oraz analiza czynników ryzyka predysponujących do zwichnięć „niezależnych” i „zależnych” od chirurga oraz ich wpływu na liczbę i czas wystąpienia kolejnych zwichnięć oraz wynik leczenia niestabilności. Badanie oparto o grupę 65 chorych, którzy byli leczeni w latach 2009-2014 z powodu niestabilności protezy stawu biodrowego. Analizowano dokumentację medyczną oraz badania radiologiczne chorych, ocenę funkcjonalną przeprowadzono w oparciu o skalę HHS , ocenę jakości życia w oparciu o ankietę WHOQOL-BREF. Przeprowadzono analizę statystyczną uzyskanych wyników w podziale na cztery główne grupy : protezoplastyka całkowita bezcementowa, protezoplastyka całkowita cementowana, protezoplastyka połowicza i protezoplastyka rewizyjna oraz w całej grupie badanej. Analizowano czynniki mogące mieć wpływ na wystąpienie niestabilności protezy stawu biodrowego. W grupie czynników „niezależnych”od chirurga nie udowodniono korelacji między liczbą czynników ryzyka a liczbą zwichnięć. W grupie czynników „zależnych”od chirurga udowodniono, że największej liczby zwichnięć doznawali pacjenci z największą wartością offsetu i największym skróceniem kończyny. Przeanalizowano osadzenie panewki protezy całkowitej na podstawie pomiaru kąta antewersji i inklinacji, nie udowodniono korelacji między nieprawidłowym jej osadzeniem a wzrostem ryzyka zwichnięcia. W ocenie funkcjonalnej HHS w grupie badanej 31% uzyskało wynik zły, 28% zadowalający, 34% dobry, a 8% –wynik bardzo dobry.Ankieta WHOQOL-BREF - pacjenci po protezoplastyce całkowitej bezcementowej ocenili jakość swojego życia najlepiej, najgorzej pacjenci po protezoplastyce połowiczej. Im większej liczby zwichnięć doznawali pacjenci, tym gorzej oceniali jakość swojego życia w domenie somatycznej. Etiologia zwichnięć protezy stawu biodrowego jest wieloczynnikowa, a ich liczba nie przekłada się bezpośrednio na ryzyko kolejnych dyslokacji. Osadzenie panewki protezy zgodnie z parametrami „strefy bezpiecznej” nie gwarantuje stabilności stawu biodrowego, a ukształtowanie panewki kostnej nie wpływa na liczbę zwichnięć protezy połowiczej. Nieprawidłowy offset po protezoplastyce stawu biodrowego w korelacji z asymetrią długości kończyn wpływa w sposób istotny na wzrost ryzyka niestabilności. W zapobieganiu i leczeniu niestabilności protezy stawu biodrowego należy wykorzystywać implanty bezcementowe. Jakość życia u chorych z niestabilnością protezy stawu biodrowego pogarsza się wraz z kolejnymi zwichnięciami.