Historia przytarczyc: od wczesnych nieporozumień do współczesnych koncepcji

Abstract

Przytarczyce są niewielkimi gruczołami, które odpowiadają za regulację gospodarki wapniowo-fosforanowej w organizmie. Zostały odkryte w 1852 roku przez Richarda Owena, natomiast pełnego ich opisu u ludzi dokonał Sandström w 1880 roku. Kilkanaście lat później Gley zauważył związek między uszkodzeniem przytarczyc a występowaniem tężyczki. W 1908 roku MacCallum i Voegtlin zasugerowali wpływ przytarczyc na metabolizm wapnia, a tężyczkę przypisali hipokalcemii spowodowanej ich usunięciem. Związek między patologią przytarczyc a zmianami kostnymi został stwierdzony w 1906 roku, dzięki badaniom Erdheima. Kolejnym przełomowym wydarzeniem była izolacja ekstraktu przytarczyc, przeprowadzona niezależnie przez Hansona w 1923 roku i Collipa w 1925 roku. Mandl przeszedł do historii jako pierwszy chirurg, który przeprowadził skuteczną paratyroidektomię z powodu guza przytarczyc, co miało miejsce w 1925 roku. Najobszerniejsze badania na temat nadczynności przytarczyc przeprowadził w połowie XX wieku Albright, który zróżnicował pierwotną, wtórną i trzeciorzędową nadczynność przytarczyc. Oczyszczenie hormonu przytarczyc i opracowanie testów laboratoryjnych do pomiaru jego stężenia we krwi ułatwiło diagnostykę chorób przytarczyc, co przyczyniło się do znacznego wzrostu liczby operacji pod koniec lat 80. XIX wieku. Przełom XIX i XX wieku był okresem istotnego rozwoju technik obrazowania przytarczyc i chirurgii małoinwazyjnej. W niniejszym artykule opisano najważniejsze wydarzenia w historii przytarczyc, które ukształtowały współczesną wiedzę oraz przyczyniły się do opracowania skutecznych metod diagnostyki i leczenia chorób przytarczyc.