Ocena przydatności badania PET/CT ze znakowaną węglem-11 metioniną w diagnostyce trzeciorzędowej nadczynności przytarczyc

Abstract

Nadczynność przytarczyc, czyli stan nieadekwatnej, wzmożonej, przekraczającej zapotrzebowanie organizmu produkcji PTH przez przytarczyce, z uwagi na etiologię możemy podzielić na pierwotną, wtórną i trzeciorzędową (czyli wtórnie pierwotną). Najczęściej występującą przyczyną wtórnej nadczynności przytarczyc (WNP) jest przewleka choroba nerek. Szacuje się, że do rozwoju WNP dochodzi przy obniżeniu współczynnika przesączania kłębuszkowego (GFR) poniżej 60 ml/min. Większość autorów wskazuje, że występuje ona u wszystkich chorych z GFR poniżej 45 ml/min. Wystąpienie WNP wiąże się ze zwiększonym ryzykiem incydentów sercowo-naczyniowych i chorób kości, takich jak ból lub osteodystrofia nerkowa. U chorych leczonych nerkozastępczo hemodializami lub dializami otrzewnowymi, w konsekwencji nieskutecznego leczenia WNP, utrzymywania się hiperfosfatemii oraz stosowania płynów dializacyjnych o nieoptymalnym stężeniu wapnia, może dojść do rozwoju trzeciorzędowej nadczynności przytarczyc (TNP). U tych chorych paratyroidektomia może być szansą na znaczne zmniejszenie nasilenia objawów, zmniejszenie ryzyka wystąpienia incydentów sercowo-naczyniowych i śmierci. Dla skutecznego leczenia chirurgicznego nadczynności przytarczyc kluczowe jest właściwe zlokalizowanie przez zabiegiem operacyjnym gruczołów wymagających usunięcia. W przedoperacyjnej diagnostyce lokalizacyjnej stosuje się kilka nieinwazyjnych technik obrazowych, z których za złoty standard (obrazowanie pierwszej linii) nadal uważane są ultrasonografia oraz scyntygrafia. Większość autorów jest zgodna, że czułość badania scyntygraficznego w diagnostyce TNP jest niższa niż w diagnostyce pierwotnej nadczynności przytarczyc. W ostatnich latach na znaczeniu zyskuje badanie pozytonowej tomografii emisyjnej (PET/CT), zwykle jako technika uzupełniająca. Jednym z radioznaczników zalecanych przez Europejskie Towarzystwo Medycyny Nuklearnej do stosowania w badaniu PET/CT w diagnostyce nadczynności przytarczyc jest metionina znakowana węglem ([11C]MET). W ciągu ostatnich lat pojawiło się wiele badań wskazujących na istotną rolę PET/CT z [11C]MET oraz wyższą w porównaniu ze scyntygrafią i ultrasonografią czułość i swoistość tego radioznacznika w diagnostyce pierwotnej nadczynności przytarczyc. Natomiast doniesień dotyczących przydatności badania PET/CT z [11C]MET w diagnostyce TNP wciąż brakuje.