Analiza przebiegu zakażeń układu moczowego u dzieci do 24. miesiąca życia – 7-letnia obserwacja jednego ośrodka

Abstract

Wstęp: Zakażenia układu moczowego stanowią u dzieci drugą pod względem częstości chorobę o etiologii bakteryjnej. Zakażenia o nietypowym przebiegu mogą się wiązać z większym ryzykiem wystąpienia w przyszłości przewlekłej choroby nerek. Obowiązujący obecnie zakres badań diagnostycznych u dzieci po przebyciu zakażenia układu moczowego nadal jest przedmiotem dyskusji. Cel pracy obejmował próbę ustalenia wskazań do wykonania renoscyntygrafii oraz opracowanie modelu opieki nefrologicznej u dzieci do 24. miesiąca życia na podstawie analizy przebiegu zakażeń układu moczowego w tej grupie pacjentów. Materiał i metody: Retrospektywnej analizie poddano dane 61 dzieci poniżej 24. miesiąca życia [42 (68%) dziewczynki oraz 19 (32%) chłopców], hospitalizowanych w Klinice Pediatrii, Nefrologii i Alergologii Dziecięcej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie w latach 2008–2015 z powodu pierwszego zakażenia układu moczowego. Zależnie od wyniku wykonanej po 6 miesiącach od zakończenia leczenia zakażenia układu moczowego renoscyntygrafii statycznej DMSA pacjentów zakwalifikowano do 3 grup: obraz scyntygrafii prawidłowy (grupa I), nierówny wychwyt znacznika – podejrzenie zmian pozapalnych w biegunach nerek (grupa II), cechy hipodysplazji (grupa III). Porównano następujące zmienne: wiek w momencie pierwszego zakażenia, płeć, obecność gorączki, wysokość wykładników stanu zapalnego, czynnik etiologiczny, wynik badania ultrasonograficznego, wynik cystografii mikcyjnej pod kątem obecności odpływów pęcherzowo-moczowodowych. Wyniki: Mediana wieku w momencie pierwszego zakażenia: grupa I – 5,5 miesiąca, grupa II – 7 miesięcy, grupa III – 7,5 miesiąca. Gorączkowy przebieg zakażenia układu moczowego: grupa I – 6/21 pacjentów, grupa II – 4/19 pacjentów, grupa III – 6/21 pacjentów. Podwyższone stężenie białka C-reaktywnego: grupa I – 7/21 pacjentów, grupa II – 6/19 pacjentów, grupa III – 6/21 pacjentów. Nawrotowość zakażeń: grupa I – 5/21 dzieci, grupa II – 8/19 dzieci, grupa III – 12/21 dzieci. Nietypowa etiologia zakażenia układu moczowego: grupa I – 3/21 dzieci, grupa II – 2/19 dzieci, grupa III – 2/21 dzieci. Nieprawidłowy wynik badania ultrasonograficznego: grupa I – 4/21 pacjentów, grupa II – 1/19 pacjentów, grupa III – 4/21 pacjentów. Odpływy pęcherzowo-moczowodowe w cystografii mikcyjnej: grupa I – 5/21 osób, grupa II – 8/19 osób, grupa III – 10/21 osób. W zakresie wszystkich badanych parametrów nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic między grupami. Wnioski: U najmłodszych dzieci po przebyciu zakażenia układu moczowego wskazane jest wykonanie renoscyntygrafii, gdyż ani przebieg zakażenia, ani jego etiologia, ani wynik badania ultrasonograficznego, ani też stwierdzenie obecności odpływów pęcherzowo-moczowodowych nie dały możliwości wyodrębnienia pacjentów, u których choroba spowodowała powstanie blizn pozapalnych w miąższu nerek. W badanej grupie dzieci badanie ultrasonograficzne nie wykazało się dostateczną czułością w diagnostyce zmian o charakterze hipodysplazji nerek.