Ocena charakteru ogniskowych zaburzeń wychwytu 99mTc-MIBI w tarczycy przypadkowo rozpoznanych podczas scyntygrafii perfuzyjnej mięśnia sercowego

Abstract

Choroby tarczycy są najczęstszymi patologiami endokrynologicznymi. Ich wykrywalność, mimo, że rośnie w ostatnich czasach, to jednak znaczna część tych chorób pozostaje niewykryta. Szeroko zakrojone badania przesiewowe pochłonęłyby ogromne koszty. W związku z tym poszukuje się innych metod, wymagających małego nakładu finansowego, a charakteryzujące się znaczną czułością diagnostyczną. 99mTc-MIBI jest radiofarmaceutykiem stosowanym standardowo m.in. w badaniu perfuzji mięśnia sercowego. Posiada także właściwości gromadzenia w komórkach nowotworowych, a także mógłby być także wykorzystywany w diagnostyce innych chorób tarczycy. Celem pracy była ocena klinicznego znaczenia ogniskowego wychwytu radioznacznika w tarczycy oraz ocena przydatności dodatkowej oceny gruczołu tarczowego podczas standardowej scyntygrafii perfuzyjnej serca. W pracy podjęto próbę zobiektywizowania ocenę ogniskowego wychwytu radioznacznika przy pomocy zliczeń fotonów w obszarach zainteresowania oraz stworzenia algorytmu diagnostycznego opartego na tej metodzie. Grupę badaną stanowiło 88 osób wyselekcjonowanych na podstawie ogniskowego gromadzenia 99mTc-MIBIw tarczycy z pośród 1041 pacjentów poddanych badaniu scyntygrafii perfuzyjnej serca. Badania wykonywano w Zakładzie Medycyny Nuklearnej Wojskowego Instytutu Medycznego w Warszawie w okresie między 14.01.2009 a 31.10.2011. Kryterium włączenia do grupy był ogniskowy wychwyt w rzucie tarczycy stwierdzony niezależnie przez dwóch medyków nuklearnych. W trakcie oceny oznaczano liczbę zliczeń w obszarze zainteresowania - ROI nad ogniskiem gromadzenia i punktami odniesienia: na sąsiednim płacie tarczycy i nad płucami. U zakwalifikowanych osób po uzyskaniu pisemnej zgody wykonano badanie kliniczne, ultrasonograficzne tarczycy oraz pobrano krew na: TSH, fT3, fT4, anty-TPO, TRAb, CEA, kalcytoninę, wapń całkowity i fosfor. Na podstawie badania USGt część pacjentów skierowano na biopsję cienkoigłową zmian ogniskowych w tarczycy. Wśród badanych z wychwytem radioznacznika u 68 (77,2%) potwierdzono chorobę tarczycy. U 40 (45,4%) z nich rozpoznano wole wieloguzkowe, 23 (26,1%) miało pojedynczy guzek tarczycy (w tym trzech chorych guzek autonomiczny), 23 chorych (26,1%) prezentowało autoimmunizacyjną chorobę tarczycy, wśród nich było 7 przypadków chGB i 16 przypadków AZT. U 2 osób (2,3%) znaleziono raka brodawkowatego tarczycy. Na podstawie zliczeń w poszczególnych ROI nie stwierdzono istotnych różnic u pacjentów z i bez choroby tarczycy. Pozwoliło to wysunąć wniosek o braku wyższości metody ilościowej nad oceną wzrokową. Brak różnic w charakterystyce wychwytu między chorymi a „zdrowymi” nie pozwolił na opracowanie precyzyjnego algorytmu postępowania opartego na zliczeniach w ROI. Na podstawie przeprowadzonych badań wyciągnięto następujące wnioski: ogniskowy wychwyt radioznacznika w tarczycy podczas scyntygrafii serca z 99mTc-MIBI może świadczyć o istnieniu: zmiany ogniskowej w tarczycy w 74% przypadków; autoimmunizacyjnego zapalenia tarczycy u 18%, choroby Gravesa u 8%, raka brodawkowatego tarczycy u 2% badanych; w rozpoznawaniu chorób tarczycy, ocena ilościowa oparta na zliczeniach fotonów w ROI nie różniła się od oceny wzrokowej opisujących badania. Z powodu braku przewagi metody ilościowej nad jakościową, nie opracowano algorytmu diagnostycznego wykorzystującego wartość zliczeń; dodatkowa ocena wychwytu radioznacznika w tarczycy podczas standardowej, wysiłkowej scyntygrafii perfuzyjnej serca jest przydatna w rozpoznawaniu chorób tarczycy i powinno się ją uwzględniać w opisie badania.