Ocena skuteczności schematu trójlekowego: aprepitant + deksametazon + palonosetron w zapobieganiu nudnościom i wymiotom u chorych leczonych wysokodawkową chemioterapią z następczym przeszczepieniem komórek krwiotwórczych

Abstract

Leki stosowane w chemioterapii mają różny potencjał indukowania nudności i wymiotów, zależny od dawki, drogi i czasu ich podawania oraz skojarzenia z innymi cytostatykami. Wysokodawkowa chemioterapia (HDC) z następczym przeszczepieniem komórek macierzystych krwiotworzenia, jest obecnie powszechnie używana w leczeniu różnych nowotworowych i nienowotworowych chorób szpiku kostnego, guzów litych, chorób z autoagresji i wrodzonych niedoborów odporności. Zastosowanie HDC wiąże się z wysokim ryzykiem rozwoju nudności i wymiotów (CINV). W pracach badawczych oceniano skuteczność różnych schematów leczenia w zapobieganiu CINV związanych z kondycjonowaniem. W celu zapobiegania rozwojowi CINV w fazie wczesnej i późnej po zastosowaniu chemioterapii o wysokim ryzyku rozwoju NiW zaleca się podawanie kilkudniowych schematów leków przeciwwymiotnych, które w swoim składzie powinny zawierać: deksametazon, antagonistę receptora serotoninowego i inhibitor receptora NK1, na przykład aprepitant. Celem pracy była ocena skuteczności trójlekowego schematu leczenia przeciwwymiotnego: aprepitant, palonosetron z deksametazonem w zapobieganiu nudnościom i wymiotom wczesnym i późnym po zastosowaniu wysokodawkowej chemioterapii: BEAM {karmustyna + etopozyd + arabinozyd cytozyny + melfalan}, Mel200 {Melfalan 200mg/m^2}, CarboPe {karboplatyna + etopozyd}, BuCTX {busulfan + cyklofosfamid} z następczym przeszczepieniem komórek macierzystych krwiotworzenia. Uzyskane wyniki porównano ze skutecznością schematu stosowanego w grupie kontrolnej: palonosetron z deksametazonem. Oceniono 140 chorych (70 w grupie badanej i grupie kontrolnej), w tym po BEAM – 25, BuCTX – 15, Mel200 – 20 i CarboPe – 10 pacjentów. Badane grupy pacjentów były porównywalne w analizie statystycznej. Skuteczność w zapobieganiu nudnościom i wymiotom wczesnym badano w czasie od rozpoczęcia chemioterapii do 24 godzin po jej zakończeniu. W przypadku nudności i wymiotów późnych okres obserwacji obejmował następne 5 dni po zakończeniu leczenia cytostatykami. Nasilenie nudności było oceniane w 4-stopniowej skali: brak nudności; łagodne (bez wpływu na codzienną aktywność); średniego stopnia (niewielki wpływ na codzienną aktywność) i ciężkie (znaczący wpływ na codzienną aktywność). Odpowiedź w zakresie hamowania wymiotów była oceniana następująco: całkowita (brak wymiotów); większa (1-2 epizody wymiotne); mniejsza (3-5 epizodów wymiotnych); brak odpowiedzi (>5 epizodów wymiotnych). Całkowita odpowiedź na zastosowanie leczenia przeciwwymiotnego (nudności + wymioty) była oceniana w 4-stopniowej skali: wysoka, pośrednia, słaba i brak skuteczności. Trójlekowy schemat leczenia przeciwwymiotnego: aprepitant, palonosetron i deksametazon jest bardziej skuteczny niż program dwulekowy: palonosetron i deksametazon w zapobieganiu nudnościom i wymiotom po zastosowaniu kondycjonowania: BEAM, Mel200, CarboPe i BuCTX. Największa skuteczność leczenia przeciwwymiotnego opartego na użyciu inhibitora receptora NK1 z antagonistą receptora 5-HT3 nowej generacji oraz deksametazonu dotyczy fazy wczesnej po zastosowaniu chemioterapii BEAM oraz fazy późnej po kondycjonowaniu Mel200.